Wat nou als ik eens geen cijfers meer geef?

Mijn dochter, in 2 vwo, had een toets gemaakt voor geschiedenis. Het cijfer een 6,8. Bij een aantal vragen had de docent een opmerking geschreven. Eén van die opmerkingen begreep ik niet, dus ik vraag aan mijn dochter wat de docent daar mee bedoeld heeft. Geen idee zei ze, die opmerking zie ik nu pas voor het eerst, vast over het hoofd gezien. Wil je dat dan niet weten was mijn (wellicht retorische) vraag? Neu, ik heb toch een goed cijfer!

Dat realiteit dat cijfers geven niet werkt. In het boekje Cijfers geven werkt niet (2013, D. Wiliam, vertaling R. Kneyber) staat letterlijk dat het leren stopt zodra de docent het cijfer heeft gegeven. De leerling kijkt als eerst naar zijn eigen cijfer bij het teruggeven, vervolgens naar die van zijn buurman of buurvrouw. Wordt dat of vrolijk vanwege een hoger cijfer, of bedroefd indien het cijfer lager is. En dan stopt het.

Een inspirerend boek. Gelezen n.a.v. een gesprek met De meneer zelf, op de edu-bloggers diner vorige week. Hij heeft nog een blogje geschreven op verzoek van andere bloggers die ons gesprek gemist hadden.

Een aantal zaken die mij bezighielden komen mooi samen.

• Formatief toetsen / evalueren
• Werken met concrete leerdoelen
• Differentiëren
• Eigenaarschap leerproces
• Peer tutoring

Met al deze onderwerpen was ik aan het stoeien, echter niet in samenhang. Ik heb wel ervaren de afgelopen weken dat  bijvoorbeeld peer tutoring echt werkt. In mijn 4 mavo klas had (fijn dat ik hier in de verleden tijd kan schrijven) ik leerlingen die inklemmen met een lastige (machts)formule nog echt lastig vonden. Ik heb koppels gemaakt van leerlingen die nog extra hulp wilden en leerlingen die dachten dat ze het ook uit konden leggen. Doel: aan het einde van de les, moet iedereen kunnen inklemmen. Wat schetste mijn verbazing: al na 30 minuten hebben ze dat doel bereikt. Een controle vraag kon iedereen oplossen. En dit voorbeeld ie niet alleen peer tutoring: leerlingen namen eigenaarschap van leren in eigen handen (vroegen hulp, lieten zich begeleiden), ze hadden een heel concreet einddoel voor ogen, met een formatieve toets hebben ze deze leerstap afgerond, waarbij ik als docent ook nog feedback gaf op hun uitwerking van de eindvraag. Een gedifferentieerde les: extra aandacht zwakker leerling, leerling die dacht het te snappen krijgt bevestiging dat hij het ook echt snapt en de rest heeft gewerkt aan een ander onderwerp naar eigen keuze.

In mijn brugklas 1 mavo ga ik het hoofdstuk waar we net mee gestart zijn niet becijferen op basis van een eind proefwerk. Het is een rekenhoofdstuk met mooie concrete leerdoelen. Doelen waarbij de leerling makkelijk kan checken of hij/zij deze beheerst. Ik ga bijhouden in een overzicht op basis van score 0 (geen beheersing) 1, (minimale beheersing/ twijfelachtig) of 2 (goede beheersing).

Ik geef ze de gelegenheid om per leerdoel 2 momenten te kiezen om hun vaardigheden aan mij te tonen. Ik ga met formatieve quizjes (quizizz.com / socrative.com) informatie verzamelen over deze vaardigheden. Het cijfer (voor het rapport zal dat uiteindelijk toch moeten, maar dat vertel ik ze nu nog niet) ga ik vast stellen aan inzet, getoonde beheersings niveau’s , de manier waarom ze feedback verwerkt hebben en het logboek.In het  logboek houden ze ontvangen feedback bij, die schrijven ze op en daarbij moeten ze aangeven wat ze er mee gedaan hebben en welke inzichten ze gekregen hebben daardoor. Al gaande weg maken ze een soort samenvatting met bij ieder leerdoel hun versie van de theorie en twee uitgewerkte voorbeeldopgaven, die het leerdoel dekken.

Aan het einde ga ik ze nog wel de toets laten maken. Ik kan dan de resultaten vergelijken met vorig jaar (gelijke toets) en met die van parallel klassen. Vol verwachting klopt mijn hart!