SLO bijeenkomst Toetsen om van te leren – 13 oktober 2016

De groep docenten in Nederland die met het onderwerp formatief toetsen, formatief evalueren of formatief lesgeven bezig zijn, is groeiende. SLO heeft dat enige tijd geleden ook gemerkt en is nu druk bezig om scholen, het ministerie OC&W, docenten, experts en belangstellenden bij elkaar te brengen.

Als aftrap zijn er de afgelopen week, twee bijeenkomsten geweest, waarbij mijn collega’s en ik op donderdag aanwezig waren.

Als eerste spreekster laat Karen Heij (toetsexpert)  ons over het, wellicht ietwat stoffige imago, van een toetsexpert heen stappen en toont ons hoe lastig maar ook hoe boeiend het ontwerpen van goede toetsen kan zijn. Met welk doel toets je (selectie, beoordeling, voor feedback, …)? Toets je formeel, of informeel? Het geeft aan dat je er niet te licht over moet denken: ze geeft  het belang aan van een goede vraag te kunnen stellen.  Formatief of summatief: vragen stellen (noem het toetsen) blijf je namelijk  doen.

 Lees hier het recente blog van Karen op Blogcollectief Onderzoek Onderwijs:
Van rangschikken groei je niet. Leer je voor een toets of toets je om te leren.

 

Michel Pijpers geeft ons vervolgens een inkijkje in het proces dat het Odulphus Lyceum heeft doorlopen tot waar ze nu staan. Een proces dat nog lang niet klaar is, blijkt tijdens het verhaal van Michel. Het lyceum heeft het roer omgegooid.  Leerlingen kunnen niet blijven zitten (later aangepast naar : leerlingen mogen niet blijven zitten) en een onvoldoende voor een toets is een onvoldoende voor de docent: blijkbaar heeft de docent het niet goed genoegd uitgelegd. Klein begonnen en als olievlek uitbreidend zien we een proces met vallen en opstaan. Keuzes maken en keuzes moeten bijstellen. Het geeft aan dat je enerzijds lef moet hebben om belangrijke keuzes te maken, anderzijds moet je faalvaardig zijn: fouten durven maken, dat erkennen en met bijstellingen weer verder gaan. Toetsen heeft in dit proces als katalysator gewerkt, aldus  Michel.

Lees hier het blog Toetsing en cijfers vanaf 2016 van : Onze havo blogspot.

 

Als derde in rij, vertelt de bevlogen docent Engels, Norbert Sparnaay, hoe hij in zijn eentje begonnen is met het afschaffen van cijfers in zijn klas. Dat is gegroeid naar een nieuwe werkwijze van de sectie Engels in 2 jaarlagen! Vol passie laat hij zien waar zijn inspiratie vandaan komt: Dylan Wiliam en Carol Dweck. De formative assessment aanpak van Wiliams laat zich naadloos combineren met de Growth Mindset van Dweck. Het loslaten van de cijfers heeft Norbert en zijn leerlingen zoveel lucht gegeven, dat het een bodem heeft gelegd waarin het formatief werken daadwerkelijk het leren weer op gang heeft gebracht zonder het zwaard van een toetscijfer dat boven het hoofd kan hangen. Het is me gelukt om een uitspraak bij Norbert te ontlokken : hij zou deze slag niet hebben kunnen maken  zonder zijn methode los te laten! Zelf merk ik dat, ondanks dat de methode die ik gebruik mij houvast geeft, ik toch ook al begin te merken dat die methode belemmering kan gaan worden.

Lees hier het blog van Norbert Onderwijs zonder cijfers. Waarom?

 

Na al deze inspirerende verhalen krijgen we even tijd om de socialmedia contacten om te zetten in persoonlijke kennismakingen. Wat is het toch super fijn om niet te lezen wat iemand vindt, maar dat in een gesprek met elkaar te kunnen uitwisselen. Voor ik het wist stonden we met een groepje wiskunde docenten bij elkaar; allemaal met de ambitie om formatief te gaan werken (al dan niet met cijfers). Ik kan me niet voorstellen dat dit geen vervolg gaat krijgen.

 

Na de pauze waren er twee ronden in wisselende samenstellingen . In de eerste ronde hebben we ervaringen uitgewisseld en verzameld in de vorm van Tops, Tips en Behoeftes. Wat heeft gewerkt en waarom? Wat heb je nodig en van wie om verder te komen? Met een mix aan achtergronden van docenten, schoolleiders, medewerkers van het ministerie, VO-raad, examensecretaris krijg je een heel mooi totaalbeeld. Input waarvan ik hoop dat de SLO met haar partners daar mooi vervolg aan kunnen geven.

Er zijn deze middag mensen geïnspireerd, verbindingen gelegd, samenwerkingsafspraken gemaakt, netwerken in gang gezet & lesbezoeken afgesproken.

@Sander: voor hoeveel mogen we dit meetellen voor het lerarenregister?

Een supergeslaagde middag. Dank je wel Gerdineke en Lammie voor de organisatie. Jullie kunnen op ons rekenen bij het vervolg.

 

 

Er zijn binnenkort nog een aantal interessante bijeenkomsten rondom formatief lesgeven:

Donderdag 3 november organiseert de facebookgroep Actief leren zonder cijfers, voor haar leden een minicongres met medewerking van Gerdineke van Silfhout, Dominique Sluijsmans en natuurlijk veel leden van de facebookgroep.

Vrijdag 4 november organiseert Bureau ICE het 2e Nationale toetscongres, met als thema: Van polsstok naar peilstok.

 

 

Om te lezen:

Binnenkort komt het nieuwe boek van René Kneyber en Dominique Sluijsmans uit: Toetsrevolutie, naar een feedback cultuur in het voortgezet onderwijs.

Formatief evalueren tijdens Nederlands , van Gerdineke van Silfhout en Joanneke Prenger.

De blog van Anke Swanenberg op toets.nl: Woehoe! Geen cijfers meer.