Mijn ‘beleefde’ werkdruk.

In heel veel contacten en berichten blijkt er een belangrijke voorwaarde om met onderwijsvernieuwing aan de gang te gaan bij de docent zelf te liggen. Die voorwaarde is LEF.

Daar ontbreekt het me niet aan. Gelukkig maar, want durven doen is wat ik ook graag aan mijn leerlingen wil overbrengen.

Als je LEF combineert met PASSIE voor het onderwijs dan ontstaan er mooie dingen. Heel veel mooie dingen. Maar de uitdaging die nu ontstaat bij mij is het grip krijgen op al die ideeën.

Ik wil namelijk zo graag:

• het lesgeven zonder cijfers verder ontwikkelen, uitbouwen, verbeteren;
• de inzet van de tool Go-Formative verder uitbouwen/inzetten naar een goede feedback cyclus met leerlingen;
• differentiëren met de hele taak eerst aanpak beter in de vingers krijgen:  het valt namelijk niet mee om (in je eentje) goede uitdagende hele taak opdrachten te ontwikkelen;
• differentiëren door te compacten, verrijken en versnellen: niet alle onderwerpen zijn even makkelijk te pakken met de hele taak methode, afwisseling is daarnaast ook prettig. Maar welke verrijking gebruik je, waar wil je versnellen en waar niet. Zaken waar ik me behoorlijk in stuk kan bijten.
• differentiëren naar de groep met extra ondersteuningsbehoefte;  het kost me moeite om de lat daar niet lager te leggen. Qua lesvoorbereiding dus steeds goed overdenken;
• de Assesment for learning MOOC van Dylan Williams volgen (deze week gestart, duur 6 weken);
• het boek Mathematical Mindsets van Jo Boaler (uit) lezen;
• het principe van de Growth Mindset verder uitwerken naar een rode draad in mijn lessen en met duidelijke posters in het lokaal;
• nadenken over de toegevoegde waarde van huiswerk: wat levert het op en wat is het alternatief?
• grip krijgen op feedback, feed-up en feedforward en de manieren waarop in dat inzet in mijn lessen;
• de principes uit het boek EDI toepassen in mijn lessen;
• mijn collega’s motiveren en ondersteunen in ICT inzet in de lessen;
• meer wiskundige denk activiteiten opnemen in mijn lessen, het liefst ieder les even starten met een 5 minuten denk activiteit. Ik ben nu eerst veel aan het verzamelen;
• workshops en inspiraties sessies geven rondom differentiëren en actief leren zonder cijfers;

En dan heb je ook nog dagelijks veel inspirerende tweets naar interessante artikelen, discussies en ICT tools.
Laat staan je gewone lessen voor te bereiden, planners te maken, toetsen te ontwikkelen (die zinvol zijn) etc.

Door een dag minder te gaan werken had ik goede hoop om meer ruimte te hebben voor persoonlijke en professionele ontwikkeling. Dat lukt prima, maar het is net als met een ruimere auto op vakantie gaan: vol komt die toch.   Mijn extra dag is nu helemaal gevuld. Tijd om weer eens kritisch te zijn en keuzes te maken waar mijn tijd, aandacht en energie naar toe moet. Waar wil ik op focussen?

Mijn probleem daarin: ik kan niet kiezen!

 

Het citaat bovenin komt uit een artikel op Nu.nl

Les krijgen zonder cijfers: wat vinden de leerlingen er van?

Begin december ben ik begonnen in één brugklas mavo/havo met het lesgeven zonder cijfers.  We zijn nu samen een dikke twee maanden onderweg in dit avontuur en hebben zo drie hoofdstukken doorlopen. Een mooi moment om met elkaar te evalueren en te kijken waar we nu staan.

Daarvoor heb ik met google forms een enquête opgesteld en deze door de leerlingen laten invullen. Bij veel vragen heb ik de leerlingen op een 5 punts schaal van veel minder – veel meer hun mening gevraagd.

Omdat inzicht in je beheersing van de te leren vaardigheden centraal staat bij het leren zonder cijfers (althans in de aanpak die ik nu gekozen heb), was het voor de hand liggend om te vragen of ze daar nu minder of meer inzicht in hebben.

Bij 70% is dat inzicht meer dan voorheen. Slechts 17% geeft aan minder inzicht te hebben. Fijn om dat terug te zien. Dit was ook één van de doelen.

Of ze denken dat het docent ook beter door heeft wat ze al wel en niet kunnen, is het beeld ietsje genuanceerder. Op zich vreemd omdat ik als docent voornamelijk de vaardigheid heb bijgehouden en met hun steeds heb gedeeld.  Een merendeel denkt (gelukkig) dat ik hun vaardigheid ook beter weet. Hier is nog wat winst te behalen voor me.

Hoe zit het met de motivatie van de leerlingen bij deze aanpak?

 

Bij motivatie is er een 43% die meer motivatie heeft en slechts 9% heeft minder motivatie.  Blijkbaar is er ook nog een grote groep bij wie het m.b.t. de motivatie nog niet veel uit maakt. Als het gaat om meer of minder leren is er niemand die denk nu minder te leren.  Een ruime 50% vind, dat hij/zij nu meer leert.

Tot nu toe allemaal signalen die bevestigen dat het geven van geen cijfers meer oplevert en niet een negatief effect heeft. En dat is erg fijn om te zien en horen van ze.

Toch zijn er ook vragen waar de winst nog niet zichtbaar is en dat gaat over het huiswerk:

Als ik er over nadenk, verbaast me dat niet. Het beoordelen of een leerlingen een vaardigheid beheerst en in welke mate is een activiteit die voornamelijk nog bij mij ligt als docent. Ik toets veel formatief, laat leerlingen feedback op elkaar geven en ben bij het laatste hoofdstuk begonnen met een invulblad, waar de leerling zelf ook zijn mate van vaardigheid moet bij houden. Uiteindelijk ben ik het nog steeds die het eind oordeel geef. Wat ik nastreef is dat leerlingen al veel eerder en met name ook zelf in staat zijn om hun eigen vaardigheid vast te stellen. Dat begint in mijn ogen bij het goed en kritisch nakijken van je eigen werk. Daarbij moet je ook weten aan welk niveau je werk moet voldoen om te bepalen of je iets niet, een beetje of goed beheerst.

Dat is een mooi punt voor mij om met hun te bespreken en gezamenlijk te kijken hoe we hier een stap in kunnen zetten en voor de leerlingen om aan te geven wat zij daarvoor nodig hebben.

De evaluatie heeft met een aantal leerlingen ook individueel goede gesprekken op geleverd, misverstanden uit de weg geruimd en wederzijds vertrouwen vergroot.

Het geeft mij en de klas weer vernieuwe energie om op de ingeslagen weg door te gaan.

De resultaten van de totale enquete vind je onder deze koppeling.

 

Review: EDI, Expliciete Directe Instructie

 

Hoe ziet een goede les eruit? Je zou verwachten dat je als ervaren docent daar toch wel een goed beeld van hebt en een goed zicht op hebt. En ja , we hebben allemaal wel eens een les die niet lekker liep. Vaak  zuchten we dan even en gaan we er vanuit dat het de volgende les wel beter zal gaan. Vaak is dat ook wel zo, maar veel interessanter is het om te onderzoeken waarom die les nou niet liep.

Nog sterker: wie zegt dat die les die voor jou als docent wel lekker liep, ook voor de leerlingen een goede en nuttige les is geweest?

Om te beoordelen wat een goede les is, uit welke elementen die bestaat en aan welke (kwaliteit) eisen die elementen moet bestaan gebruik het het boek Expliciete Directe Instructie van John Hollingsworth & Sylvia Ybarra.  De Nederlandse bewerking komt van de hand van Marcel Schmeier, op Twitter beter bekend als @Onderwijsgek

Zelf ben ik een VO docent (wiskunde) en voelt het boek behoorlijk als een PO boek. De eerste paar bladzijden moest ik daarvoor even een knop omzetten. Dat lukte en bij de gegeven voorbeelden, die allemaal uit het basisonderwijs komen, probeerde ik steeds een lessituatie, lesstof en leerlingen uit mijn eigen klassen voor de geest te halen. Dat helpt enorm om de toepassing ervan te zien in het middelbaar onderwijs.

Heel veel van wat ik lees is niet nieuw. In meer of mindere mate zijn heel veel termen in mijn docentenopleiding ook langsgekomen. Alleen nooit zo praktisch uitgelegd en weer gegeven als in dit boek.  Ik merk dat ik een paar keer een Ahhh beleving had. Ik kreeg weer even scherp waarom ik niet begreep dat leerlingen na een uitleg nog moeite hadden: wel concept uitgelegd, niet de vaardigheid. Of wel voorgedaan maar niet begeleid geoefend.

Dat maakt dat dit boek voor mij niet mijn hele manier van lesgeven op de kop moet, maar ik kan veel kleine praktische zaken ‘tunen’ omdat ik (weer) scherp heb wat het doel is van een fase in de les. Ik krijg weer zicht en grip op mijn lesopbouw.

Dit boek zou wat mij betreft door de docentenopleiders standaard in de opleiding meegenomen moeten worden. Als leerlingen vanuit hun stages lessen gaan ontwerpen, voorbereiden en geven  dan verwacht ik dat ze heel veel steun hebben aan dit boek. Of je nu voor kleuters, groep acht of klas 2-vwo staat: een lesopbouw is een lesopbouw. Daar verschilt niet al te veel in.

Ik hoop dat ik ook mijn ervaren collega’s zo ver krijg om eens door dit boek heen te bladeren.

Even de roestige plekjes oppoetsen!

 

08/02/2016 Aanvulling

Waar het boek helemaal aan voorbij gaat is differentiatie & gepersonaliseerd leren. Ik geloof niet dat de term differentiëren in het boek voorkomt, terwijl ik wel in mijn lessen iedere keer weer zo veel mogelijk rekening wil houden met verschillen tussen leerlingen.

Met de hele taak aanpak, zijn er leerlingen die nauwelijks instructie krijgen en via een uitdagende opdracht zelf op zoek gaan naar concept en vaardigheden. In die opdracht zijn ook hulplijnen opgenomen, dus het is niet zo dat ze niet begeleidt worden hierin, echter de begeleiding is meer op meta cognitief niveau dan op het inhoudelijke onderwerp. Ik leer daar de leerlingen leren.

Deze groep leerlingen wordt doodongelukkig als ze iedere les mee moeten draaien in het EDI schema.

Als ik het boek lees en positief ervaar, dan is dat voor een deeltje op de ‘midden’ groep, die wel een instructie nodig heeft, maar daarna zelf kan gaan verwerken of verder verwerven. De grootste toegevoegde waarde zit op de groep die meer moeite heeft bij mijn vak, die meer instructie nodig hebben en echt begeleide inoefening vergen. Voor die groep biedt dit boek mij de meeste aanknopingspunten.

Review: 10 ways to go gradeless…..

 

Als je op internet zoek op dit thema dan kom je al snel uit bij Starr Sackstein. En als je dit boekje leest dan heb je al snel in de gaten dat zij in dit veld de troepen ver vooruit is. Fijn dus dat ze haar ervaringen en lessons learned deelt met ons. Ze is trouwens ook actief in de facebook groep: Teachers Throwing out Grades, de Amerikaans tegenhanger (voorloper) van de Nederlandse groep Actief leren zonder cijfers.

Ze beschrijft in dit boekje tien Hacks die je gaan helpen in het proces om te komen tot het lesgeven zonder cijfers. Geheel in stijl van de Hacking reeks krijg je steeds een probleemschets, dan de hack (de oplossing voor het probleem), een advies die je morgen gelijk kunt toepassen, een stappenplan voor lange termijn implementatie, hoe je met weerstand kunt opgaan en als laatste een voorbeeld van de toepassing ervan in de praktijk.

Als je naar de 10 hacks kijkt dan zie je dat het gaat om een een echte ommezwaai van het systeem van beoordelen en zelfs het hele systeem van leren. Leren is niet meer voor een cijfer, waarbij je ongeacht het cijfer stopt met het onderwerp en doorgaat naar de volgende.  Nee, leren staat ineens centraal in het hele proces.  Rondom het leren vindt van alles plaats en de grootste bijdrage aan het leren levert de leerling zelf. Door middel van opdrachten die gericht zijn op leerervaringen, door te reflecteren op elkaars en het eigen werk en leerprestaties en door inzichtelijk te maken waar je staat in het leerproces krijgt de lerende grip op zijn eigen leren.

Wat ik sterk vind, is de aandacht die Starr ook vestigt aan belanghebbende rondom het leerproces. Ze geeft praktische aanwijzingen hoe je met verschillende partijen tijdig communicatie kan en moet starten om de grote verandering ook bestendig te maken.

Bij iedere hack wordt ook aandacht besteed aan de ‘pushback’, de weerstand die het mogelijk op roept. Goed natuurlijk, maar hier vind ik wel dat ze niet altijd heel concreet wordt. Veel daarvan valt terug op het creëren van vertrouwen, bewustwording , het volhouden en het ondersteund worden door schoolleiding. Het is goed om bij veranderingen vooraf goed na te denken over hoe je met weerstand kunt omgaan, maar het had voor mij nog iets praktischer gemogen.

De voorbeelden van toepassing van de hack zijn meestal korte succesverhalen van docenten op het betreffende onderwerp. Ook hier weer niet helemaal gericht op de praktische kant ervan, maar ze heven wel inzicht in het doorlopen proces van die docent en zijn/haar leerlingen. En dat is ook waardevol.

Zelf ben ik nu een ruime twee maanden bezig met één klas om geen cijfers meer te geven. Dat was een mooi moment om dit boekje te lezen. Ik zie bevestigd dat heel veel draait om feedback en om informatie te verzamelen en geven over de leervorderingen van de leerlingen. Dit boek scherpt aan waar ik mee bezig was en geeft ook wat haakjes om volgende stappen te zetten.

Wil je cijferloos gaan, of zet je inmiddels je eerste stapjes hierop, dan kan dit boek je zeker helpen om die stapjes met wat meer zekerheid te zetten en helpen de hacks je om ook de volgende stappen te zetten.